Het hoogtepunt

Donderdag 13 april 2017
We komen aan rond 12:00 uur in het hotel Amrit Villa in Delhi. Het is naast de wijk waar we de vorige keer zaten.
Met de metro gaan we naar de oude stad. We kopen 2 muntjes voor in totaal 30 rupee (45 cent). De metro is erg modern en schoon, maar wel erg druk. Sinds 2002 heeft Delhi een metro. Het is een enorm metrostelsel dat ieder jaar nog steeds groeit. Een paar stations verder stappen we over en dan enkele stations verder zijn we er. De stations zijn in het Hindi en Engels geschreven. Ook de omroep is tweetalig. We komen aan bij een park waar we even bijkomen van de drukte in de metro. Dan lopen we een eindje door de straten van Old Delhi. We lopen langs de kruidenmarkt. Overal zien we kruiden in alle soorten en maten. Om de paar meter weer een andere geur. Na een tijdje wordt het toch wel erg heftig met al die geuren en poederwolken van kruiden. Het is bijna bedwelmend.
Bij het metrostation waar we uitstappen zien we nog een verdwaalde bezoeker.. een aapje loopt op het perron en heeft veel bekijks. Men maakt foto's, maar is er wel een beetje bang voor.

Vrijdag 14 april 2017
's Ochtends vliegen we van Delhi naar Srinagar. Het is een korte vlucht. Er zijn veel Indiase toeristen, het toestel zit helemaal vol. We hebben een mooi uitzicht vanuit het vliegtuig op de besneeuwde bergen.

Het is een klein vliegveld en eenmaal geland moeten we een vragenformulier invullen. Na een korte controle mogen we door. Gelukkig staat onze vriend ons weer op te wachten. We rijden naar hun huis in Srinagar. Onderweg komen we langs het huis van de dochter van de Maharadja waar iedere week een markt is. Daar staan ze ook altijd met het product. We zien heel veel leger en politie op straat en barakken. Wel erg zwaar ingezet, want het ziet er op het eerste gezicht uit als een normale vredige stad. Onze vriend legt uit dat de vlam ieder moment in de pan kan slaan, omdat ze onafhankelijk van India willen zijn.
Verder rijden we langs het Dal-meer met zijn woonboten en komen we langs de ruïnes van oude Boeddhistische tempels langs de rivier de Jhelum. Ook zien we hoe de stand van de rivier is geweest toen die een paar jaar geleden ver buiten zijn oevers trad. Vele huizen waren ondergelopen. Ook nu wisselt de hoogte van de rivier heel erg. Een probleem is dat er mensen zijn die hun huizen illegaal bouwen op plekken die de rivier nodig heeft om eventueel extra water op te vangen en af te voeren.

Eenmaal aangekomen zien we ook onze vriendin weer. Geweldig om hen allebei te ontmoeten hier in Srinagar en bij te praten. Ze wonen hier al sinds 2003. Hij runt een fabriek en zij geeft begeleiding aan mensen met diverse soorten problemen, ook online. Ook bezoekt ze vaak andere vrouwen in de omgeving. Het is een rustig gelegen plek dat hoger ligt dan de stad zelf. Het is gelukkig ver van het drukke centrum. Normaal gezien zou je als huurder vaker moeten verhuizen vanwege een stijgende huurprijs of omdat de eigenaar opeens iets met zijn land wil gaan doen. Op een deel van de tuin verbouwen ze enkele groenten en fruit. Tot voor kort hielden ze ook kippen voor de eieren. Ze hebben helaas bezoek gehad van een leopard cat die een kip te grazen had genomen. De overgebleven kippen zitten voorlopig dus even ergens anders.

Hij heeft in de stad nog vers naanbrood (gewone en met knoflook) gehaald. Zij heeft een heerlijke saus gemaakt van erwten en een groentepotje. Ook is er een Thaise pittige saus. Het is erg lekker in combinatie met het naanbrood.

's Avonds gaan we naar hun Indiase vrienden die ongeveer 1,5 uur verderop wonen. We komen daar aan rond 19:00 uur. Er is ook een ander stel met drie kleine kinderen. Erg bijzonder om hen allemaal te ontmoeten en ervaringen te kunnen delen. Ondanks de enorme afstand tussen Nederland en India is er een connectie. Het voelt als 1 grote familie. We delen de Indiase maaltijd en hebben fijne gesprekken met elkaar. Een geweldig begin van onze tijd met de vrienden. Het is een latertje geworden, we duiken om 3 uur ons bedje in.

Zaterdag 15 april 2017
's Middags ontmoeten we een collega en zijn vrouw en kinderen. Zij wonen hier al 12 jaar. We maken kennis met elkaar en ook delen we persoonlijke ervaringen van deze week. Onze vriend geeft uitleg over ploegen en zaaien. We denken daar samen over na.

We delen de maaltijd en daarna doen we een leerzame oefening door samen een verhaal te lezen en vervolgens zelf na te vertellen. Tot slot beantwoorden we drie vragen over de kern van het verhaal.

's Avonds hebben we met z'n vieren een gesprek over het oplossen van problemen en vergeven en vergeten.

Zondag 16 april 2017
We ontbijten/brunchen bij een collega van onze vriend thuis. Onze vriendin heeft een soort broodcake gemaakt. De kinderen hebben speciale koeken gemaakt met een recept gekoppeld aan het paasverhaal. De oudste vertelt hoe ze het hebben gedaan. De 2 oudste kinderen vertellen wat ze bijzonder vinden aan het verhaal. Daarna wordt het verhaal voorgelezen. We delen de maaltijd en drinken Kashmir thee. We bespreken hoe zij en wij pasen vieren.
Daarna gaan we lekker naar buiten en spelen wat met de kinderen.
Ook deelt Raoul over een persoonlijke levensveranderende gebeurtenis.

's Middags gaan we met z'n tweeën naar Nishat Bagh. Deze tuin is gemaakt door Asaf Khan, de premier van het voormalige Mogolrijk. Nishat Bagh is de grootste van de 4 tuinen (20 ha) bij het Dal-meer. Het is opgebouwd uit terrassen (oorspronkelijk 12) en met een schitterend uitzicht op het meer. Er zijn best wat mensen, maar het is gelukkig niet superdruk. Opeens komt er een jongeman bij ons zitten en stelt allerlei filosofische vragen. Het is een heel open gesprek. Hij is een jonge Moslim en wilde graag met ons praten.

Maandag 17 april 2017
Vandaag gaat Anne-Marie op pad met onze vriendin. Ze gaan op bezoek bij een vriendin.
Raoul gaat met onze vriend mee. Eerst gaan ze naar het kantoor waar net een sollicitatiegesprek bezig is met een Kashmir meisje die daar met haar oom zit.
Daarna laat hij zien waar ze het product snijden en verpakken. Eerst verkochten ze het product enkel als geheel, maar nu ook in stukken. Dat is ten goede gekomen van de verkoop. Daarna door naar de garage. De motor van de bestelwagen was erg heet geworden. Onze vriend is ook automonteur geweest en waar Raoul kon heeft hij geholpen om de radiateur eruit te halen, schoon te maken en weer terug te plaatsen. We hebben weer een goed gesprek.
Het is erg indrukwekkend wat hij hier heeft opgebouwd en wat hij allemaal doet. Daarna heeft Raoul geholpen om enkele bestellingen in te pakken van de producten. We halen Anne-Marie op en gaan de bestellingen afgeven bij de DHL. Daarna worden we afgezet bij het Dal-meer. Met een shikara (soort gondel) worden we naar de woonboot gebracht. De Britten mochten vroeger geen land bezitten. Ze hadden toen bedacht om dan maar op het meer te gaan wonen. Eerst in simpele boten, later in steeds luxere woonboten. Vroeger zaten de woonboten vast aan een paal, maar tegenwoordig zijn er eilandjes gemaakt waar de boten aangemeerd liggen. De woonboot waar we 2 nachten slapen is van een vriend van hem. Er is een steiger waar we een stukje kunnen lopen. Daar komen we bij een hele luxe woonboot. We raken al snel met een bemanningslid in gesprek en worden uitgenodigd om even binnen te komen kijken. Het is heel erg ruim en met houtsnijwerk versierd. Net of je in een koloniaal huis bent met een theekamer en een eetkamer. We krijgen een bakje echte safraanthee en we praten wat. Hij vraagt al wanneer we terugkomen.
Onze boot is niet zo uitbundig versierd, maar we zijn van alle gemakken voorzien. Er is zelfs een bad in de ruime badkamer. Ook onze slaapkamer is erg ruim. Na een bakje thee krijgen we een heerlijke Indiase maaltijd voorgeschoteld en gaan daarna lekker slapen. We zijn moe en gevuld van alle indrukken, goede momenten en gesprekken die we tot nu toe al hebben gehad.

Dinsdag 18 april 2017
Het was een rustige nacht en we hebben lekker geslapen in de boot. Wel een paar muggen, maar gelukkig hebben we een klamboe meegenomen. Het meer is spiegelglad, maar het kan bij harde wind behoorlijk stormen. De kapitein vertelt dat ze in de winter soms ook over het meer kunnen lopen.
Na een ontbijtje gaan we eerst weer met de shikara naar het vasteland. We gaan met een stevige 4x4 naar Sonamarg. Onderweg zien we veel rijstvelden. De gids vertelt dat er hier heel veel rijst wordt geproduceerd, maar dat er desondanks toch ook uit de regio Punjab rijst moet komen. Ook zien we grote velden van gele bloemen, dit zijn mosterdplanten.
Het landschap verandert en we komen steeds hoger en hoger. We rijden door verschillende dorpjes. De sneeuwvelden die eerst ver weg lagen liggen nu heel dichtbij en daar rijden we nu langs. De rivier is krachtig, want de sneeuw is aan het smelten. We hebben geluk want de weg is nog maar sinds een paar dagen open. Na de winter moet eerst alle sneeuw en puin van de weg worden gehaald. Sneeuwmassa's van wel 4 a 5 meter hoog zijn met bulldozers doorbroken om de weg weer vrij te maken. Bijzonder om daar doorheen te rijden. We komen dan aan in Sonamarg. Het is erg druk met toeristen, maar nog veel meer gidsen en lokale mensen. Al snel komen er twee jongemannen naar ons toe om een sleetochtje aan te smeren. Eerst nogal opdringerig en voor een hoge prijs. Na even onderhandelen komen we toch tot een mooie prijs. We lopen een heel stuk over de sneeuw. Het is te merken dat de winter voorbij is, want de sneeuw is best zacht. We kunnen daardoor niet heel erg ver lopen helaas. Wel leuk dat we nu per slee terug kunnen. Dat gaat lekker snel. Dan drinken we op de berg nog een chai thee en op een rustiger stuk lopen we nog een eind. Daar is een beekje waar we lekker opfrissen en heerlijk water drinken.
Op de terugweg eten we in een lokaal eettentje kebab. De Moslims eten wel koe.
Bij het Dal-meer staat de Hazratbal moskee. Daar stoppen we nog even. Deze moskee is bekend omdat er een haar van de baard van Mohammed bewaard zou zijn. Deze relikwie trekt voornamelijk vrouwen aan. Er zijn hier veel bedelaars. De moskee ligt direct aan het meer. Verschillende mensen maken gebruik van de gelegenheid en wassen zichzelf.
Eenmaal terug op de woonboot drinken we een bakje chai thee en daarna lekker eten.

Woensdag 19 april 2017
's Ochtends om 5:30 uur vertrekken we met een shikara naar de floating market. Iedereen zit in zijn eigen bootje met eventuele verkoopwaren. Er wordt druk onderhandeld en ter plaatse afgewogen. Het lijkt wat chaotisch met al die bootjes, maar alles gaat goed.
Daarna krijgen we nog een rondvaart over het meer. We vangen een glimp op van hoe de mensen daar leven en zien enkele floating gardens. Het waterniveau van het meer is een stuk hoger dan normaal, zodat er maar weinig kan worden verbouwd. Wel zien we mosterdplanten.

's Middags zijn we weer op het vasteland en lunchen we bij restaurant Shamyana in Srinagar. Erg mooi restaurant met goed eten.
Daarna gaan we weer naar onze vrienden. Na bijgepraat te hebben gaan we weer aan de slag. De 4x4 auto moet worden gewassen. Er komt namelijk een potentiële koper.
Nadat de auto is gewassen komen de kinderen van een collega even buurten. Na het eten spelen we Carrom, een klassiek Arabisch spel. Het is een soort combinatie van biljarten en sjoelen.

Donderdag 20 april 2017
Na het ontbijt gaat onze vriend naar kantoor. Vanochtend heeft hij daar geen hulp nodig. Raoul maait het gras en Anne-Marie plant zaden.
's Middags lunchen onze vriend en Raoul samen. Anne-Marie is met onze vriendin op bezoek bij twee vrouwen in de buurt.
Iedere dag behalve zondag werkt er 's ochtends een paar uur een meisje in en om hun huis (al een jaar of 5). Zij woont in de buurt en het is mooi om te horen hoe ze van elkaars taal en cultuur kunnen leren. 's Avonds nemen we onze vrienden mee uit eten. We eten allerlei heerlijke typische Kashmiri gerechten, van behoorlijk pittig naar heel mild. De bedoeling is dat je het ook in die volgorde eet, om het pittige met het milde te "blussen". Eenmaal thuis hebben we nog een heel goed gesprek met z'n vieren wat veel met ons doet.

Vrijdag 21 april 2017
Vanochtend vroeg eruit. We gaan naar de fabriek en het is ongeveer 2,5 uur rijden. Onderweg weer schitterende vergezichten op de besneeuwde bergtoppen. In de fabriek zijn de medewerkers volop aan het werk. De ingekomen grondstof wordt net getest op kwaliteit. We maken kennis met het personeel en drinken gewone en daarna zoute thee. Dat laatste is eerst even wennen, maar smaakt erg goed. Tenminste dat vindt Raoul. Anne-Marie is er niet zo weg van. Daarna krijgen we een rondleiding en zien hoe het produceren in zijn werk gaat. Er liggen diverse soorten producten te rijpen. We helpen met wat kleine klusjes, drinken thee en delen de maaltijd.
Het bedrijf staat midden in de maatschappij. De grondstoffen wordt iedere dag vers geleverd, er werken lokale mensen en er wordt eerlijk en integer gehandeld. Onze vriend heeft door zijn bedrijf contacten met mensen van alle lagen van de bevolking. Het is de enige fabriek in de buurt en het geeft de mensen toekomstperspectief. Voor de jeugd is het een extra motivatie om naar school te gaan en te ontwikkelen. Erg bijzonder ook dat we bij het tellen van de uitbetalingen aan de leveranciers zien hoe een medewerker die zelf niet kan lezen aan een jongere collega uitleg geeft en vertelt dat hij alles wat hij weet van onze vriend heeft geleerd.

Daarna lopen we met onze vriendin een rondje in de omgeving. We lopen langs de rivier richting hun oude huis en gaan even naar binnen bij het huis van een van de medewerkers. Daar ontmoeten we haar familie en krijgen een kijkje in het leven daar. Het woon, leef en eetgedeelte is eigenlijk in 1 grote ruimte. Er staan geen tafels en stoelen. Iedereen zit op de grond. De mensen zijn zeer vriendelijk.
Later gaan we nog met z'n allen naar een andere medewerker die vandaag vrij is. We worden warm onthaald en het is gezellig druk. Een hele familie is er met aanhang en kinderen. We krijgen diverse versgebakken broden (o.a. ook maisbrood dat zelf is gemalen bij de nabijgelegen molen) en thee. Zijn broer heeft met zijn vrouw geen kinderen kunnen krijgen. De tweede dochter van hem is door zijn broer en vrouw aangenomen.

Daarna gaan we weer naar de vrienden waar we de eerste avond ook bij waren. Het is geweldig om elkaar weer te zien. Er is in die korte tijd een bijzondere band ontstaan. We delen weer de maaltijd en persoonlijke ervaringen. Het is daarnaast ook weer een leerzame avond. Met bemoedigende woorden naar elkaar nemen we afscheid.

Zaterdag 22 april 2017
We hebben weer afgesproken bij die collega thuis. Ook hier hebben we weer een geweldige tijd samen. Het blijft bijzonder dat we zo samen kunnen lezen en overdenken. Dit is ook het moment dat we afscheid moeten nemen van onze vrienden. Het was een hele indrukwekkende tijd samen en woorden schieten te kort. Vriendschappen zijn gegroeid en het voelt echt als familie. We hebben diepe gesprekken gevoerd, veel geleerd en gedaan. Het was een heel bemoedigende en gezegende tijd voor onze vrienden en voor ons.

We worden afgezet bij het vliegveld. Omdat Delhi strenge voorzorgsmaatregelen heeft voor mensen die vanuit Srinagar reizen moet alle bagage meerdere malen helemaal worden doorgelicht. Een hele procedure. Ons vliegtuig komt 3,5 uur later aan. Eenmaal in Delhi missen we op een haar onze volgende vlucht. Het is niet onze schuld en de vliegmaatschappij regelt alles. Er wordt een hotel geregeld, zodat we even voor een paar uur onze ogen kunnen sluiten. We kunnen mee met de eerstvolgende vlucht de volgende dag om 7.30 uur.